حتما تا کنون برای شما نیز پیش آمده است که مصرف سوخت اتومبیل شما به یکباره افزایش پیدا کرده و از اگزوز خودرو نیز بوی بنزین خام استشمام کرده‌اید. در این وضعیت احتمالا اتومبیل شما دچار خام سوزی شده که باید سریعا برطرف شود. اما خام سوزی ماشین چیست و به چه دلیل رخ می‌دهد؟ خام سوزی ماشین به وضعیتی اشاره دارد که سوخت (بنزین یا گازوئیل) در زمان احتراق در موتور یا محفظه احتراق ماشین، به‌ طور کامل با اکسیژن ترکیب نمی‌شود. این فرآیند ممکن است به دلیل عدم احتراق کامل در موتور اتفاق بیفتد.

زمانی که بنزین به ‌طور کامل نسوزد و اکسیژن باقی مانده باعث خروج زودهنگام بنزین از سیستم احتراق ماشین شود، اصطلاحا ماشین دچار خام سوزی شده است. بنزین خامی که از اگزوز خارج می‌شود، معمولا یک نشانه قطعی از وجود مشکل جدی در عملکرد موتور یا تنظیمات سیستم احتراق اتومبیل است. خام سوزی ممکن است باعث کاهش بهره‌وری موتور، افزایش آلودگی محیطی و از همه مهم‌تر افزایش مصرف سوخت شود. در ادامه این مطلب شما را با مفهوم کامل خام سوزی آشنا کرده و علائم خام سوزی ماشین را نیز مورد بررسی قرار می‌دهیم. با تهران یکتا همراه باشید.

منظور از خام سوزی ماشین چیست؟

خام سوزی ماشین چیست و چه زمانی اتفاق می‌افتد؟ خام سوزی در سیستم احتراق داخلی موتور رخ می‌دهد. در شرایط عادی، احتراق کامل سوخت با اکسیژن به‌ طور کامل انجام می‌شود. اما در برخی مواقع، به دلیل شرایط نامناسب یا وجود مشکل فنی در سیستم احتراق، احتمال وقوع خام سوزی وجود دارد. در این حالت، سوخت (بنزین) به ‌طور کامل با اکسیژن ترکیب نمی‌شود و احتراق ناقص یا خام سوزی رخ می‌دهد. خام سوزی موجب تشکیل و انتشار ترکیبات خطرناکی مانند مونواکسید کربن (CO)، ذرات جامد، و هیدروکربن‌های ناسوخته از اگزوز خودرو می‌شود.

خام سوزی ماشین موجب کاهش بازدهی موتور، افزایش مصرف سوخت و تشدید آلودگی هوا خواهد شد. این فرآیند بنابر دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد و علائم خاصی نیز دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم. با این حال، در صورت مشاهده برخی علائم مشخص باید به خام سوزی اتومبیل خود مشکوک شوید و برای رفع این مشکل نیز به مکانیک مراجعه کرده و تنظیمات موتور و سیستم احتراق ماشین اتومبیل را مورد بررسی قرار دهید.

دلایل خام سوزی ماشین

موتور احتراق داخلی اتومبیل به منظور عملکرد صحیح و بهینه به ترکیب دقیق و مناسبی از سوخت و اکسیژن نیاز دارد تا بتواند وظیفه اصلی خود یعنی تبدیل حرارت به انرژِی مکانیکی را به درستی انجام دهد. زمانی که این ترکیب از حالت استاندارد و تعادل خارج شود، اتومبیل دچار احتراق ناقص یا خام سوزی خواهد شد. اما دلایل خام سوزی ماشین چیست و چه عواملی موجب ایجاد اختلال در عملکرد سیستم احتراق داخلی خودرو می‌شوند؟ عوامل مختلفی ممکن است موجب خام سوزی ماشین شوند که برخی از مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر است:

وجود مشکل در سیستم جرقه‌زنی

سیستم جرقه‌زنی اتومبیل شامل اجزای مختلفی همچون شمع، وایر شمع، کوئل خودرو، دلکو و غیره است. این اجزا وظیفه ترکیب سوخت و هوا در محفظه احتراق موتور خودرو را بر عهده دارند تا انرژی موردنیاز برای حرکت اتومبیل تامین شود. عواملی همچون سوخت ناکامل، تاخیر در احتراق و جرقه‌زنی ضعیف به عنوان دلایل اصلی خام سوزی ماشین بر اثر خرابی سیستم جرقه‌ زنی خودرو شناخته می‌شوند. اگر جرقه‌ای که موجب اشتعال سوخت می‌شود، به درستی تشکیل و یا به موقع ایجاد نشود، سوخت به ‌طور کامل با اکسیژن ترکیب نشده و در نتیجه موجب خام سوزی می‌شود. جرقه ضعیف نیز در نتیجه خرابی سیستم جرقه‌زنی اتفاق می‌افتد که باعث می‌شود سوخت به طور کامل مشتعل نشود. در نتیجه، سوخت به طور ناقص می‌سوزد و خام سوزی رخ می‌دهد.

وجود نقص فنی در سیستم انژکتور

سیستم انژکتور یکی از اجزای مهم سیستم احتراق داخلی اتومبیل‌ها است که وظیفه انتفال سوخت به محفظه احتراق را بر عهده دارد. نقص فنی در سیستم انژکتور ممکن است بنا بر دلایلی همچون زاویه نامناسب انژکتور، کثیفی انژکتور، خرابی سیستم تزریق سوخت و یا فشار نامناسب سوخت اتفاق بیفتد که در نهایت باعث خام سوزی ماشین می‌شوند.

اگر زاویه‌ انژکتور به درستی تنظیم نشده باشد، سوخت به‌ طور نامناسب به محفظه احتراق تزریق می‌شود. این امر موجب احتراق ناکامل و تولید آلاینده‌های مضر شده که یکی از دلایل خام سوزی ماشین است. گاهی مواقع نیز ذرات خاک، رسوبات یا آلودگی‌های دیگر به انژکتورها نفوذ کرده و عملکرد صحیح آنها را دچار اختلال می‌کند و در نهایت موجب خام سوزی خواهد شد. وجود هر گونه مشکل در اجزای داخلی انژکتورها یا در سیستم کنترل الکترونیکی (ECU) خودرو نیز می‌تواند باعث خام سوزی شود. افت فشار سیستم توزیع سوخت موجب تزریق ناکامل سوخت و احتراق ناقص سوخت می‌شود که این فشار نامناسب نیز یکی دیگر از دلایل خام سوزی است.

مشکل فنی در سنسورهای اکسیژن

سنسورهای اکسیژن خودرو وظیفه نظارت بر ترکیب مناسب مخلوط سوخت و هوا را بر عهده دارند که خرابی یا نقص در این سنسورها نیز یکی دیگر از دلایل خام سوزی ماشین است. سنسور اکسیژن میزان اکسیژن در گازهای خروجی احتراق را مورد بررسی قرار می‌دهد و اطلاعاتی را به سیستم کنترل موتور ارسال می‌کند که این اطلاعات به تنظیم مناسب مخلوط سوخت و هوا کمک خواهد کرد. اگر سنسور اکسیژن به درستی عمل نکند، سیستم کنترل موتور ممکن است دچار اختلال شده و مخلوط سوخت و هوا به‌ طور نامناسب تنظیم شوند که این امر منجر به خام سوزی ماشین خواهد شد. بنابراین شاید لازم باشد درباره علائم خرابی سنسور اکسیژن نیز اطلاعاتی داشته باشید.

خرابی سیستم اگزوز اتومبیل

سیستم اگزوز یکی از اجزای حیاتی در سیستم احتراق داخلی موتور اتومبیل‌ها است که نقص فنی در این سیستم ممکن است باعث خام سوزی ماشین شود. اگزوز خودرو وظیفه انتقال گازهای احتراقی از محفظه احتراق به محیط بیرون را بر عهده دارد. اما اگر لوله‌ها یا سایر اجزای سیستم اگزوز به دلیل انسداد دچار مشکل شوند، گازهای احتراقی به ‌طور کامل از محفظه احتراق خارج نمی‌شوند. این امر باعث افزایش فشار داخل محفظه احتراق و در نهایت منجر به احتراق ناکامل سوخت و خام سوزی ماشین می‌شود.

اگر سیستم اگزوز خودرو دارای سوراخ‌ یا ترک‌ باشد نیز گازهای احتراقی ممکن است به ‌طور کامل از این لوله‌ها خارج نشوند. این مشکل باعث می‌شود که مخلوط سوخت و هوا دچار احتراق ناکامل شود و میزان خروجی آلاینده‌های مضر افزایش یابد و در نتیجه، خام سوزی خودرو اتفاق بیفتد.

خرابی کامپیوتر خودرو

کامپیوتر یا واحد کنترل الکترونیکی (ECU) وظیفه کنترل و تنظیم اجزای مختلف موتور و سیستم‌های مرتبط با عملکرد خودرو را بر عهده دارد. اگر کامپیوتر اتومبیل دچار نقص فنی شود، ممکن است یکی از دلایل خام سوزی ماشین باشد. ECU در تنظیم مخلوط سوخت و هوا، زمان اشتعال و سایر عوامل مهم در عملکرد موتور نقش مهی را ایفا می‌کند. خطاهای نرم‌افزاری در برنامه کنترل موتور می‌تواند به تنظیمات نادرست و ناپایدار منجر شود که موجب خام سوزی و کاهش کارایی موتور خواهد شد. از طرفی دیگر، اطلاعات مهم سیستم داخلی اتومبیل از سنسورهای مختلف (همچون سنسور اکسیژن، سنسور دما، سنسور فشار سوخت و …) به ECU منتقل می‌شود. اگر یکی از این سنسورها به درستی عمل نکند، اطلاعات غلط به ECU منتقل شده و تنظیمات نامناسبی انجام می‌شود که ممکن است به خام سوزی ماشین تبدیل شود.

علائم خام سوزی ماشین

خام سوزی یک مشکل جدی و مرتبط با موتور اتومبیل است که به دلیل احتراق ناکامل سوخت در محفظه احتراق موتور رخ می‌دهد. این مشکل با علائم و نشانه‌های مختلفی در عملکرد کلی اتومبیل تشخیص داده می‌شود که برخی از آنها شامل:

استشمام بوی بنزین خام

استشمام بوی بنزین خام یا ناقص سوخته، به خصوص در حین رانندگی یکی از علائم خام سوزی ماشین است. این بو معمولا از اگزوز خودرو به مشام می‌رسد.

افت عملکرد بهینه موتور

خام سوزی موجب کاهش کارایی و بهره‌روری موتور، افت توان و شتاب خودرو می‌شود که این علائم به راحتی توسط راننده قابل تشخیص هستند.

افزایش مصرف سوخت

افزایش چشمگیر مصرف سوخت و اتمام زودهنگام بنزین اتومبیل یکی دیگر از علائم خام سوزی ماشین است، زیرا احتراق ناکامل باعث می‌شود که بخشی از بنزین بدون سوختن کامل و صحیح از موتور خارج شود.

افزایش دود خروجی از اگزوز

خام سوزی تاثیر بسزایی بر عملکرد سیستم اگزوز خودرو دارد. زمانی که ماشین دچار خام سوزی شود، عملکرد اجزای مختلف سیستم اگزوز مختل شده و این اختلال نیز با خروج بیش از حد دود و آلاینده از اگزوز قابل تشخیص خواهد بود.

در صورت مشاهده این علائم احتمالا اتومبیل شما دچار خام سوزی شده و باید سریعا نسبت به حل این مشکل اقدام نمایید.